ذهنیت‌های پژوهشگران برجسته علوم پایه درباره اجتماع علمی در ایران

چکیده مطالعه حاضر با اتخاذ رویکرد مردم‌شناختی در جامعه‌شناسی علم، ذهنیت پژوهشگران درباره اجتماعات علمی در ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. در بخش نظری مقاله، دیدگاه‌های جامعه‌شناختی در مورد نظام اجتماعی و کنش اجتماعی و نیز دو دسته از نظریان نهادگرا و مردم‌شناختی در مورد اجتماعات علمی بیان می‌شود. این پژوهش با کاربرد روش تحقیق کیفی ژرفانگر و از طریق انجام مصاحبه نیمه‌ساختارمند با 69 نفر از پژوهشگران برتر ـ و عمدتاً از رشته‌های علوم پایه ـ که در سال 1385 از مطالعه، بالاترین میزان مقاله را در مجلات علمی نمایه‌شده در ISI منتشر کرده بودند، در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه شیراز، دانشگاه صنعتی اصفهان، و مرکز تحصیلات تکمیلی زنجان صورت گرفته است. در بخش یافته‌های پژوهش دیدگاه‌های مصاحبه‌شوندگان در مورد اجتماع علمی طبقه‌بندی و ارائه می‌شود. دیدگاه‌های پژوهشگران برجسته دو مقوله وجود یا فقدان اجتماع علمی در ایران و همچنین ویژگی‌ها و تعریف آنان از اجتماع علمی را دربرمی‌گیرد. در بخش نتیجه‌گیری انواع نگرش‌های پژوهشگران برتر با یکدیگر مقایسه و نتایج مطالعه در برابر اندیشه‌های مرتون به عنوان نظریه‌پرداز اصلی نهادگرایی در جامعه‌شناسی علم بازبینی می‌شود.